Urodził się 20 sierpnia 1742 roku w Chruszówce.

Tadeusz Reytan h. Rejtan

(Rejtan)

(Reyten)

Patron naszego VI Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie

Dwór Reytanów w Chruszówce

akwarela Napoleona Ordy, ok. 1870 roku

„ Po patriotycznej sprzeczce z kolegą szkolnym Rejtan rzekł: „ Choćby mnie zabić miano, a każdemu uderzę, co mnie powie, że godzi się w zmowy wchodzić z najezdnikami Ojczyzny””.


“Jest jakaś dziwna potęga cnoty. W szkołach panu Tadeuszowi wszyscyśmy nad sobą wyższość przyznawali,“

Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy – Tadeusz Rejten

a tu można wysłuchać tego tekstu świetnie czytanego.

Lata życia

Prawdopodobnie brał udział w Konfederacji Barskiej.

!!!

Zmarł w Chruszówce 8 sierpnia 1780 roku.

Informacje o życiu Tadeusza Reytana są dosyć skąpe i niejednoznaczne. 

Pewne wydaje się być, że pobierał nauki w Warszawie, możliwe, że w Collegium Nobilium. 

Następnie parał się rzemiosłem żołnierskim.


            Patrz życiorys Reytana 

 

          a także ta książka.

Został wybrany posłem nowogródzkim na sejm 1773 roku.

Tadeusz Reytan, jak tysiące szlachciców Rzeczpospolitej Obojga Narodów, był pewnie dobrym gospodarzem i sprawnym żołnierzem dbającym o gospodarstwo i ojczyznę.

 Z pewnością niewiele osób znałoby to nazwisko gdyby nie to, że pewnego dnia Tadeusz Reytan wykazał się większą przenikliwością i stanowczością niż setki jego braci szlacheckiej. Jego desperacki czyn nie zmienił biegu wydarzeń.


Jan Matejko zilustrował swym obrazem kluczową scenę działalności Reytana na tym krytycznym sejmie. Obraz ten to opowieść o bohaterach tego wydarzenia: Reytan skonfrontowany ze zgromadzeniem osób, które Matejko określił lapidarnie jako takich, co to zostali kupieni.

Wstydno było Moskwie,

że ją rozbiór plami.

Dalej pany senatory,

Podpisujcie sami!

Kie­dy wszyst­ko stru­chla­ło z oba­wy Mo­ska­li,
On na pro­gu się sali jako kło­da wali
Z tą jed­na my­ślą w gło­wie: "Ja wszyst­ko oca­lam",
Roz­dzie­ra swo­je sza­ty, krzy­cząc "Nie po­zwa­lam!"

Kontekst historyczny, przebieg obrad sejmu 1773 roku, 

rola Tadeusza Reytana i egzegeza obrazu Jana Matejki w opowieści z Zamku Królewskiego w Warszawie.

Profesor Stefan Kieniewicz o Reytanie i traktacie ryskim, a także o obrazie Matejki

Fragment audycji “Reytan i Matejko" - Elizy Bojarskiej z cyklu "Anegdoty i fakty" z udziałem historyka, prof. Stefana Kieniewicza 

© Copywright 2020

Stowarzyszenie  Kulturalno-Edukacyjne

DRAMA

Sfinansowane ze środków 

Ministra Kultury w Programie Teatr